Breve Grammatica de Interlingua ra
Breve Grammatica de Interlingua
Interlingua non usa marcas de accento. Le accento tonico cade quasi sempre super la vocal ante la ultima consonante. Pro facilitar vostra lectura, in casos exceptional nos sublinearemos la vocal tonica.
La grammatica de Interlingua, in contrasto con illas de alteras "linguas internationales", est tamben basata super una evalutation objectiva de illo que est de facto international, non super illo que los theoricos pensan que deberea esser international. Como Gode et Blair dicevan: "...cata characteristica grammatical que est incontrata in totas las linguas-fontes sera retenita in la grammatica de... [Interlingua]; aut negativamente, necuna characteristica grammatical sera retenita si illa est absente in al minus una de las linguas-fontes." Un resultato attractivo et felice de isto est que, durante que la grande internationalitate de las parolas europeas ha dato a Interlingua un vocabulario que non exige apprension, la internationalitate defectiva de los finales grammaticales lo ha fornito una grammatica de extrema simplicitate.
Articulo Le articulo definito est le:
- le casa
- le casas
- le libro
- le libros
a + le = al
de + le = del
Le articulo indefinito est un:
- un casa
- un libro
Substantivo Le plural termina in -s.
Post consonante, -es. Una parola con singular in -c face le plural con -ches.
- un catto, duo cattos
- le vision, le visiones
- le zinc, zinches
Adjectivo Le adjectivo non concorda in genere aut numero con le substantivo que illo qualifica.
- bon matre
- bon filio
- bon casas
- bon libros
Le adjectivo pote apparer ante aut post le substantivo:
- incredibile notitias
- notitias incredibile
Le adjectivo pote reciper le -s del plural si le substantivo est absente:
- Io apprecia camisas azur; mi sposa prefere le verdes.
Adverbio On deriva adverbios a partir de adjectivos per la addition de -mente aut, post una -c final,
-amente:
- grande, grandemente
- felice, felicemente
- physic, physicamente
Obviamente, il ha varios adverbios "primarios" que non son derivatos de un adjectivo:
- troppo fatigate
- sempre de mal humor
Pronomines personales
| Subjectivo | Objectivo | Post preposition | Possessivo |
| io | me | me | mi(e) |
| tu | te | te | tu(e) |
| ille masculino | le | ille | su(e) |
| illa feminino | la | illa | su(e) |
| illo* neutro | lo | illo | su(e) |
| il* impersonal | — | — | — |
| on* indeterminato | uno | uno | su(e) |
| nos | nos | nos | nostre |
| vos | vos | vos | vostre |
| illes | les | illes | lor(e) |
| illas | las | illas | lor(e) |
| illos* | los | illos | lor(e) |
Illo(s) se refere a cosas aut animales cujo sexo est incognito:
- Mi casa? Illo es belle.
Il es usate in constructiones impersonal:
- Il pluve.
- Il ha un problema.
= Un problema existe.
On est usato pro persona indeterminata:
- On parla francese in Belgica.
= Francese es parlate in Belgica.
Il ha duas formas de possessivo. La forma plus curta est usata ante le substantivo et sin articulo.
- mi casa, mi grande casa
In alteros casos, on usa la forma plus longa:
- le mie casa
- Deo mie!
- Tu casa es major que le mie.
Verbo
In la conjugation de los verbos il non ha terminationes personales. Le verbo assume solamente 7 formas differentes, de accordo con su termination (-ar, -er, -ir):
| Infinitivo | cantar | creder | partir |
| Presente & Imperativo | canta | crede | parti |
| Passato | cantava | credeva | partiva |
| Futuro | cantara | credera | partira |
| Conditional | cantarea | crederea | partirea |
| Participio Presente | cantante | credente | partiente (non partinte) |
| Participio Passato | cantate | credite (non credete) |
partite |
Alicunos raros verbos in -er forman le participio presente con -iente.
- reciper — recipiente
Le infinitivo pote esser usato como substantivo; los participios como adjectivos:
- le volar del aves
= le volo del aves - un influentia predominante
- le anno passate
Los verbos esser, haber e vader haben formas alternativas in le presente:
- es = esse
- ha = habe
- va = vade
Le verbo esser habe alteras formas alternativas:
- es = esse
- son = esse (plural)
- era = esseva
- sera = essera
- serea = esserea
Sia est le imperativo et subjunctivo de esser:
- Sia felice!
- Io non crede que ille sia folle.
On pote formar tempores perfectos con le verbo haber et un participio passato:
- io ha parlate
- ille habeva vidite
On pote formar la voce passiva con le verbo esser et un participio passato:
- Le joco es vidite per milles de personas.
- Isto essera facite per me.
Istos duos verbos poten esser miscitos in formationes plus complexas:
- Quando ille arrivara, su vestes ja habera essite lavate.
Como leger Interlingua La pronunciation de Interlingua est multo similar a italiano aut espaniol.
Casos que meritan nota:
- ca, co, cu como ka, ko, ku.
- ce, ci, cy como tse, tsi, tsi.
- ch como k (machina); eventualmente como (t)sh.
- g gutural, mesmo ante e, i, y (portugese); eventualmente como j ante e, i, y, specialmente in le suffixo -age et derivatos (mangiar, viage, viagiar).
- h aspirata; optionalmente muta.
- ph como f.
- qu como ku; como k in las parolas que, qui.
- rh como r.
- s inter vocales como z (casa).
- th como t.
- ti eventualmente como tsi (national, scientia, spatio).
- w como u aut v, de accordo con le origine de la parola.
- y como i.