Candide, o le optimismo/Capitulo I

Como Candide era educate in un castello e chassate de illo.

In Westphalia, in le castello del senior baron Thunder-ten-Tronckh, il habeva un juvene puero que le natura habeva dotate del plus dulce mores. Su physiognomia era le reflexion du su anima. Su senso del judicamento era assatis juste e su spirito era de un grande simplicitate; isto es, io crede, proque ille era appellate Candide. Le previe domesticos del casa suspectava que ille era le filio del soror del senior baron e de un bon e honeste gentilhomine del vicinitate que le senioretta non voleva jammais sposar proque ille poteva provar solmente 71 grados de nobilitate de su arbore genealogic; le resto habeva essite perdite per le injurias del tempore.

Le baron era uno del plus potente seniores de Westphalia, proque su castello habeva un porta e fenestras. Su grande sala era mesmo ornate con tapisseria. In caso de necessitate, tote le canes de su cortil poteva formar un muta; su garsones de stabulo era etiam su chassatores; le vicario del village era su grande almosnero. Totes le appellava Misenior e rideva del storias que ille contava.

Le seniora baronessa pesava circa 150 kilos e era per consequente un persona de grande consideration e dava le benvenita al convitatos con un dignitate que la rendeva mesmo plus respectabile. Su filia de dece-septe annos, Cunégonde, era fresc e de bon color, grasse e appetibile. Le filio del baron semblava in tote aspectos digne de su patre. Le preceptor Pangloss era le oraculo del casa, e le micre Candide ascoltava su lectiones con tote le sinceritate de su etate e de su character.

Pangloss inseniava le metaphysico-theologo-cosmolonigologia. Ille admirabilemente demonstrava que il ha nulle consequentia sin causa e que, in iste mundo que es le melior possibile, le castello del senior baron era le plus belle castello e le seniora era le melior baronessa possibile.

Il es provate, diceva ille, que le cosas non pote esser differentemente; proque le facto que toto existe pro un fin implica necessarimente que ille fin es le melior. Nota ben que le nasos era create pro portar berillos; isto es proque nos ha berillos. Le gambas son visibilemente constitute pro portar scarpas, e nos porta scarpas. Le petras era formate pro esser taliate e construer castellos; isto es proque le senior ha un multo belle castello: le plus grande baron del provincia debe haber le melior allogiamento; e proque le porcos existe pro esser mangiate, nos mangia porco tote le anno: per consequente, dicer que toto es bon es un stupiditate, il es plus juste dicer que toto es pro le melior.

Candide ascoltava con attention e credeva con innocentia; proque ille trovava le senioretta Cunégonde extrememente belle ben que ille non habeva jammais le corage de dicer lo a illa. Su conclusion era que, post le facto de esser nascite baron Thunder-ten-Tronckh, le secunde grado del felicitate era esser le senioretta Cunégonde; le tertio era vider la tote dies, e le quarto era poter audir Pangloss, le plus grande philosopho del provincia e consequentemente del mundo.

Un die Cunégonde, que se promenava circa le castello in le micre bosco que serviva de parco, videva inter le arbustos le doctor Pangloss que dava un lection de physica experimental al camerera de su matre, un brunetta multo incantator e docile. Proque Cunégonde habeva multe disposition pro apprender scientias, illa observa silentiosemente le reiteration del experimentos que illa jam habeva vidite; illa clarmente videva le ration sufficiente del doctor, le effectos e causas, ante que illa partiva, multo agitate, pensative e desirose de erudir se, se dicente que illa poterea devenir le ration sufficiente del juvene Candide e ille poterea devenir le sue.

Al retorno al castello, illa incontrava Candide e rubesceva; Candide rubesceva etiam. Illa le salutava con un voce tremule, e Candide parlava a illa sin saper lo que ille diceva. Le die sequente, post le cena, al levar se del tabula, Candide e Cunégonde se trovava detra un paravento; Cunégonde lassava cader su pannello, Candide lo levava; illa prendeva su mano innocentemente; le juvene homine lo basiava con un vivacitate, sensibilitate e gratia multo particular; lor buccas se incontrava, lor oculos se inflammava, lor genus trepideva, lor manos se perdeva. Le senior baron Thunder-ten-Tronckh passava presso le paravento e, al vider iste causa e effecto, chassava Candide del castello con grande colpos de pede al podice. Cunégonde perdeva conscentia e si tosto que illa se eveliava le seniora la dava un colpo de palma, e le consternation regnava in le plus belle e placente castello possibile.

→ Capitulo sequente